Yasin Ertuğrul

  “Önce bağla, sonra tevekkül et”        Sebepler insan için öylesine derin bir suret çizer ki beşer altına inip de müsebbibi bilemez olur. Yaratıcısı olmadan yaratılana bakar da cebren hadisatı yormaya çalışır. Bu trajikomik vakıa her gerçekleştiğinde ise tüm bir alem hayıflanır ve maddenin manaya nasıl tahakküm kurduğunu, görünenden görünmeye ulaşılacak yolların nasıl kilitlendiğini gözler önüne serer. Dolayısıyla bilinenden bilinmeyene bilen insan ne için koştuğunu anlayamamış ve dolandığı her alem ona işaret olması gerekirken büyük bir bilmece şeklini almıştır. Almıştır ve ilerlediği her patika dikenlerle onun ayaklarına zarar vermiştir. O ise bu defa da dikenleri göz önüne almış ve kudret şahikalarını dahi ıskalamıştır. Kendi bulunduğu hayatın çeperini bile kavrayamamış ceberut ufuklarından diğer zirveleri ve Ankaları inkarla yola devam etmiştir. Lakin görünmeyen şeyin yokluğunu kanıtlamak nasıl her yeri taramak kaidesi ile zapt ediliyorsa da gene o beşer ş...

              İsimleri tahdit etmeye çalışmak, onlarla hayatı anlamayı hedeflemek insan olabilmenin en temel dinamiklerindendir. Lakin bu vakıa sanıldığı kadar kolay olmamıştır. Kimi zaman bazı kavramlar kaybolmuş kimi zaman terimler yerini değiştirmiştir. Bazen içinde bulunduğu durum da siyakında ve sibakında bir mana ihtiva edememiş bazen üstündeki urbası ona ağır gelmiş üveyk gibi yıldızlara ulaşamamıştır. Çırpınmış belki fakat ulaştığı yer yalnız lafız çeperi olmuştur. Kıramamıştır o dar geometrisini. Harf gölgelerinden kaçamamış ya da satır çizgileri onu hapsetmiştir. İster Arap giysileri giymiş olsun ister smokin isterse kimono fark etmeksizin yengi değil de yenilgi ile yazılmış isimleri. Bazen de en özel günlerde en güzel zaferlere tanıklık etmişler. Güneşin çığırtkanı olmuşlar. Baharı ilk onlar duyurmuş. Kırlangıçların kanatlarında kıtalar aşmış, hayatı insanın sandığından daha uzak ufuklardan şerham şerham tütsülenmiş ...

  Canım kurban olsun senin yoluna, Adı güzel, kendi güzel Muhammed, Şefâat eyle bu kemter kuluna, Adı güzel, kendi güzel Muhammed      O’nun (s.a.v) hayatını anlatmak, kelimelerle tarif etmek neredeyse mümkün bile değildir. İnsanlara insanın mayasını ve manasını öğreten, melekût alemlerinin o dünde kalmışlığını ceberut ufuklarından gösteren ve lahutî alemleri bize hedef bildiren, yıldızlara uzattığımız merdivenleri kendi ellerimizle bize yaptıran o Zat’tır. O (s.a.v) ki insanlık için rahmet üzre gönderilmiştir. Hatta kimi kelam-ı kibarda yaratılış sebebimiz addedilmiş O’nunla (s.a.v) can bulmuşuzdur. Evet insanlık O’nunla (s.a.v) yaratıldı. Tekrar fıtrata O’nunla (s.a.v) erebildi. Ahlakını/yaratılışını O’nunla (s.a.v) sağalttı. Kendisini O’nun (s.a.v) ikliminde yetiştirdi. Ve ancak böyle bir buutla kendi bulunduğu o dünyadan Merhum mütefekkir Meriç’in dediği gibi yıldızlara merdiven atabildi. Ve belki öteleri ancak böyle duyabildi. İşte bu konu dahilinde bende d...

  Ayâr-ı zâtı merdüm-zâdenin aslâ nihân olmaz Zer-i meskûk muhtâc-ı mihenk-i imtihân olmaz      Yokluğunu bırakarak varlık ufkunda doğmuş, güzergâhına melekût aleminden başlamış ceberût ufkuna gözlerini dikmiş ve mefkuresini lâhuti alemlere çevirmiş ateşten kanatları ile insan bir üveyk gibi tüm letafet ve kesafeti beraberine alarak seyyah edasına bürünmüş ve o son seyahatine başlamıştır. Tüm müstesna hasletleri yanında, olabildiğince yükünü de boynuna asmış halde vicdan damarlarında her mevcudiyetini “Hu” nidaları ile sarmaya gayret etmiş ve dünyasına adım atmıştır. Melekût aleminin yankılarını aynasında taşıyarak göğsünde karşıladığı idealleri ile ceberût dağlarını tırmanmaya başlamış akabinde kendisini basiret ve feraset menbağı lâhuti alemlere müteveccih bulmuştur. Nefha-i ilahinin rûhefzâ tüm rayihasının hayat damarlarında dolanmasına tanıklık etmiş bir vaziyette bütün mükemmel isim ve sıfatları ile O’nu (c.c), eline aldığı adese/mercek ile aramaya koyulmuş ...

  “Allah onları sever, onlar da Allah’ı severler”      İhya adlı eserinde İmam Gazali Muhabbet bahsini anlattığı bölümün de sevgi hakkında şunları söyler: “Sevgi ancak bilip algıladıktan sonra düşünülür. Çünkü insan ancak bildiği bir şeyi sevebilir.” Evet insan bildiği kadar sevebilir, sevdiği kadar bilebilir. Bilmek sevmeyi dolayısıyla muhabbeti iktiza etmektedir. Sevmek ise bilmeye olan iştiyaka binaen zemin bulabilir. Birbiri ile gayet makul bir uzay edinmiş bu iki mefhum Huccetü’l-İslam İmam Gazali içinde aynı manaları muhtevidir. Lakin muhabbet yalnızca sevgi kavramı ile açıklanmamış daha nice hayretengiz kelimeleri kendi bünyesinde taşımıştır. Meveddet, aşk, uhuvvet, ülfet… vb. birçok sözcük daha art arda dizelenmiştir.      İşte bu kelimelerle açıklamaya çalışıyoruz bir ömür aradığımız sevgiliye aşkımızı. Şah damarımızdan daha yakın olan. Ötelere karşı her mahfilde huzur ufkunu özlemle andığımız. Ruhefza sesini duymak için O’nun sözlerini ok...

  “Gice gündüz işleri isyan kamu / Korkaram ki yirleri ola tamu”      Günler; tarih sayfalarında yazılmadan öncesini yaşıyordu. Hayat henüz onu yaşayanlarca kayıt altına alınmıyor yalnızca anılarda belki birkaç yıl kalıyordu. Aylar yıllar öyle süratle akıyordu ki bizim bildiğimiz zaman mefhumu onlar için sadece yaşanılan ve harekete muhatap olan bir koordinattı. İster devirler evveli ister asırlar sonrası olsun hiç fark etmeksizin güneş ve dünya hatta bir bütün olarak alem hiç durmuyor sürekli seyrüsefer halinde ilerliyordu. Değişmeyen tek şey kevn ve fesada (oluş ve bozuluş) konu olan insanoğlunun ayette zikredilen bilgisiz ve karanlıkta kalmışlığı idi. İşte böyle bir çağın doruk noktası yaşanıyordu. Ne yaşanılan yerin bir ismi ne de yaşayan beşerin bir kimliği vardı. Yalnızca önemli olan tek bir şey: o da yaşam. Çünkü bu dünya kendisinden sonrası için bahsedilen öteki bir alemin tarlası hükmünde ittihaz ediliyordu. Bundan dolayı her fert bu dünyayı mamur etme tel...

  (Söylenen söz vücut bulur.) Ya hayır söyle ya da Sus!      Tarih; zaman ve fikir. İnsan; ikisi arasında dolanan canlı. Kelimenin tam anlamıyla dolanmış ve artık içinden çıkamaz bir hale bürünmüş. Bürünmüş çünkü artık kendi benliği içeride kalmış oysaki dışarıya görünen yalnızca dolandığı ağlar. Ağlar bahusus her deveranda onun inci tanesi gibi en güzel kıvamını sarmış. Belki menfi yönde belki müspet. Lakin bilinen şu ki insan her zaman ve zeminde olduğu gibi gene arada kalakalmış. Tekerrür diyerek azımsamak istemesem de insan, kendi isminde taşıdığı manası ile olsa gerek unutkanlıkla başını gene belaya sokmuş. İlk günlerinde prologdan sonra yaşadığı o ilk günahın henüz acısı yanarken işlenen davranış ne çabuk nisyana yenik düştü ki isyan bayrağı çekilmiş olsun. İşte insan deyip geçiyoruz belki ama hikayesi öylesine karışık ve müphem ki onu ancak alemleri matvi diyerek tahdit edebiliyoruz. Evet o beşer, hakikatin sözü olarak gerçekten de tüm alemleri kendi içeris...

  "Hikâyeleri anlatanlar toplumu yönetir."   Platon      Kendi hikayesini anlatırken mağara temsilini kullanır Platon. Kademe kademe işlediği o dar dünya sadece basit antik bir anlatıdan ziyade insan için aktarıla gelen görüntünün en metaforik tariflerinden birisidir. Bundan mütevellit olmalı ki üstte zikredilen ifadeyi serdetmiş olsun. Çünkü anlatmak zihinlerin oyunu; zihinler ise beden için kaptan hükmündedir. Evet bu ibarelerden anlıyoruz ki her anlatı/hikâye/kurgu her yaşam için bir yön ya da rol tayinindir. Bu nedenle de hikâye de olay örgüsü kimin ilmekleri ile dolanmışsa onun resmini ancak verebilir. Lakin hikayeler hiçbir zaman tek kurgudan oluşmaz ya da anlatılar her zaman istendiği gibi ilerlememiştir.      Ve nitekim her hikâye de mutlu sonla bitmiyordu. Bazıları o güzel aşkları sürdüremiyor bazıları yaptığı işin sonunu göremiyordu. Hayatta bulunan için yaşam, kendisini çözmeye çalışmanın ne kadar trajikomik olduğunu her seferinde...

  "Mümin mümine karşı, parçaları birbirini bağlayıp tahkim eden bina gibidir.” (Buhari, Salat 88, Müslim, Birr 65)      İnsan yaşadığı şu dünyada kendisini bulunduğu toplum, kültür ve medeniyet içerisinde tanımlandırabilir ancak. O uygarlığa nispeti dahilinde nesebi ve dolayısıyla mensubiyeti olacaktır. O yere binaen alacağı isimler onun için hem yön hemde yöntem olacak ve onu intisabı sebebiyle bulunduğu yolun yolcusu haline gelecektir. Çünkü nispet; orantılı olma, uygun düşme manalarında mülhemle dilimizde kullanılmaktadır. İşte beşer için hayatın en önemli anlamlandırma ameliyesi de buradan başlamaktadır. Nitekim kendimizi/özümüzü anlamak için öncelikle etrafımızı yani çevremizi tanımak ve onu anlamlandırmamız gerekmektedir. Kendimizin dışında bulunanlara karşı kayıtlı ya da daha yerinde bir ifade ile ilgili kalmalıyız. İşte toplum ve birey kendi içerisinde bu denli sık dokunmuş örgülerle birbirine bağlıdır.      O örgüler öylesine sık dokunmuştur...

Ş ahikalar oraya tırmanabilenlerindir. Jurnal I. Cilt | Cemil Meriç        Hayat kendisinde varlık bulan her beşer için tırmanması gerektiği bir şahika ya da geçmesi gereken bir pentatlon sahası olmuştur. Güneşin doğuşuna hasret kalmış ruhlar için aşkın olanın mührünü o zirvelerden haykırmak ve güneşin doğduğu ufku, ardından izini takip edeceklere göstermek beşerin kıvam ölçüsünü tutturması ve insan olabilmesine vesile kılınmıştır. Öyle olmalı ki kendisini o denli ileri atmalı ve vardığı yerlere o güneşten huzmeler götürebilmeli. Mü’min diğer mü’mine aynalık etmeli ve aldığı o şuaları birbirlerine yansıtarak daha da ileriye sevk etmelidir. Hayatın her dehrinde ve fecrinde tüm içkin ve aşkınlığı ile ilgisini, edindiği bilgisiyle sürdürerek o zirvelere oynamalıdır. İşte müteal olana erişmek de anca bu denli bir gayret ve himmetin bir tezahürü, mükafatı olabilecektir. Belki Enbiya’i-zişan benzeri belki Hazerât’ı-Ashap gibi belki de Ulema’i-zişuuru özenerek. Hepsi am...

"Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?"      Bilmiş ol ki ilim; nefs-i nâtıka-i mutmainne’nin, -eğer müfred ise- eşyanın hakikatlerini ve maddelerden mücerred suretlerini dış varlıkları, nitelik ve nicelik, cevher ve zatları itibarıyla tasavvur etmesidir. Bilen; kuşatıcı, idrâk ve tasavvur edici olan; bilinen ise, bilgisi nefse nakşolunan nesnenin zatıdır. (İlim Risalesi | Gazali)      İnsan için en gizemli ve en değerli kelimelerden birisi “ilim” olsa gerektir. Çünkü o sözcük öyle bir çağrışım yapar ki en geniş manasından en dar ifadesine kadar her zaman ve zemin de kendisine bir yankı bulmuştur. Evet ilim, âlem ve amelimiz için gerçekten de kıymeti sayfalarca anlatılsa yetmeyecek kadar dolgun bir sözcüktür. İşte bizlerde işbu sayımızı bu müstesna kelime üzerine kurgulamaya çalıştık.      Her tümce ve paragraf belki her kelime ve harf bile ilim namına birer yolculuk sayılabilir. Bilinenden bilinmeyene doğru atılmış bir nazar ya da bi...

İman hem nurdur hem kuvvet…      İman hakkında sanıyorum ki neler denilse ve yazılsa az kalacaktır. Lakin bu onu anlamak ve anlatmaya çalışmaktan alıkoymamalı bilakis bizleri daha da onu yaşamaya ve aktarmaya sevk etmelidir. Çünkü her birey kendi perspektifinden, bulunduğu çevreden ve iç dünyasından yola çıkarak onu tarif ve tahdit etmeye gayret edecektir. Bu da işbu kavramı an(ı)lamamız için mübrem olan o çabayı bizim için yerine getirmiş olup bize o müşahhas terimi kavratacaktır. İşte takatimi pek ziyadesiyle aştığı halde onu başta kendim ve sonra yakından belki dairesel bir formda insanlara hem keyfiyet hem de kemiyet derecesinde talim ve tedris etmeyi bir bilinç ve vazife olarak ifa etmek istediğim bir çabanın bilhassa dibacesidir. Bu duygu ve düşünce atmosferi içerinde “Güvenlik Mimarisi ve Mü’min II” yazımı kaleme almaya çalışıyorum.      Güvenlik insanın hayatı için aslında gerekli olan en önemli saiklerden birisidir. Nitekim ilk insanlıktan bugü...

  “Ramazan erdi yine her gece yanar kandil Ehl-i İslam’a salar şu’le ser-â-ser kandil” I. Ahmet    Bu dünyaya gönderilen insan için onu tanıtacak her cümleye başlarken âdemin “arada oluşu” illaki bahis-konu edilmiştir. Onu anlatan her tümce ister maddi olsun isterse manen fark etmeksizin ikili bir kurgu çizmiş ve onu ara ya tabiri caizse sıkıştırmıştır. Gerek “ifrat ve tefrit” desek gerekse “kabz ve bast” hali ya da onun “fiziki ve ruhi” durumu veya geçmiş/mebde ile gelecek/mead iki ucunun birleştiği yer/meaş olsun insanın neresinden tutup da bahsetsek arada kalmışlığını belirtmiş oluruz. Belki bu duruma binaen alimler “her şey zıddı ile kaimdir” demişlerdir. İşte bu yazımızı ele alırken bizim de üzerinde durmak istediğimiz husus bu ikiliklerden yalnızca birisi olan onun somut/maddi olandan soyut/manevi olana geçişi üzerine olacaktır. Onun madde ve madde-ötesi oluşunun bir tezahürde bulunuşunu irdeleyecek ve bu ikisinin insan üzerinde oluşturduğu o şık kıvamı anlat...

       İnsan için hayat düşünülmesi ve anlaşılması gereken şeylerin başında sayılabilir. Çünkü bu/buradaki hayatın anlaşılması ötekine bir kapı aralar ki bu da imanın her iki yaşam için mucizevi bir formunu gerektirir. Bu ve öteki dünya hayret verici derece de birbirine müzdevic ve mündemiç iki alemdir. Her iki yaşam da tüm muhteviyatları ile kendilerine has gerçekliklerini dile getirmiş ve bunları inanan, iman edenler için birer atf-ı nazar hükmünde sunmuştur. Sunmuştur diyorum çünkü hayat tüm fraksiyonları ile kendi geometrisini oluşturmuştur. Ve dahilinde gelişen her bir tercih ötekini doğuran birer ıstırap olmuş akabinde insan için her ikisi birbirine dolanmış vaziyette uyarıcı olmuştur. Lakin bu ucu bucağı görünmenin berisinde belki tahayyül edilmesi bile zor olan iki dünya ve aralarındaki rabıta gene insan için sonu gelmez birtakım sorular ve mesuliyetleri beraberinde getirmiştir. İşte ilk yazısını kaleme almaya çalışacağım güvenlik problemi/sorunu da bunların ...