Müslim, Mümin ve Muhsin üzerine tefekkür I; İnsanın anlamına dair bir mülâhaza

    Bugün Gazze hakkında son haberleri incelemek gibi bir gaflette (!) bulundum. Özellikle Müslümanların yorumlarını gördüm. Okudum. En son yorumlar istenilen tepkiyi alamamış olsa gerek Gazzeli birkaç yüz kişinin ifadesi de sosyal medya denen o sanal havuzda dolanmaya başlamış. Bahusus o ifadelerde Müslüman adı altında kim varsa hepsine vebal yüklenmiş. Elhak öyle de zaten. Buna diyecek tek bir kelamım yok. Ki hatta bizatihi sorumlu -muhafazakâr tayfaya da hitap etmesi için kullanmış olayım "mesul"- olarak yegâne bu taife görülmelidir. Benim diyeceklerim farklı mı derseniz aslında hayır. Şöyle bir sözü vardır merhum Milli eğitim bakanlarımızdan Hasan Âli Yücel'in "Yeni bir söz söyledim" diyen, sözlerin en eskisini tekrarlamış olur. Fakat, ne yazık ki hakikatleri tekrara, hafızamızdan çok idrakimiz muhtaçtır. İnanın durumumuz bundan ibaret. Hakikatleri dile getirmeye hafızamızın değil bizzat idrakimizin ihtiyacı var. Dedemin bir sözü vardı. Özellikle terk-i salat birini gördüğünde ona kılıç Müslümanı derdi. Bende çocuk akıl sorardım kendisine bu söylediğinin ne demek olduğunu. Korkudan Müslüman olmuş bunlar bilerek değil derdi. Bilselerdi yaparlardı yapsalardı bilirlerdi diye de eklerdi. O zamanlar 5 ya da 6 yaşında olan benim için bu sözler yalnızca hafızamda kalan birkaç hatıra idi fakat artık dini ilimlerle meşgul birisi olarak bu söz her seferinde beynimde şimşek etkisi bırakıyor. Sadece ilk kısmı bile beni derin birtakım tefekkür mütalaalarına sürüklüyor.  Öyle ki kimi vakit saatlerce Müslüman, Mümin ve Muhsin mertebelerini düşünüyorum.  İşin içinden çıktığımı da iddia etmeyeceğim. Lakin İslamlık gibi bir müddeayatı öne sürüp akabinde dini ilimlerle iştigal etmek bittabi bu konuyu biteviye gündemimde tutuyor. Sözlerimi lütfen enaniyet olarak algılamayın. Niyetim kendim ve sevdiklerim adına bir müzakereden ibarettir. Konuyu dağıtmadan devam edeyim.

    Geçen gün birkaç arkadaşla oturuyorduk. Sohbet ederken birimiz kendimi açıklamak zorunda olmak kötü dedi. Devamında kendisinin ne olduğunu aslında bakanın göreceğini ilave de etti. Konu onun üzerinden ilerleyerek açıldı. Ve sonunda biz Müslümanlara kadar geldi. Şöyle konuştuklarımızı özetlemem mümkün olabilir.

    Eğer olduğun gibi yaşarsan temsil keyfiyetini ifa edebilirsin fakat olduğun gibi yaşayamazsan temsil edemediğin için sürekli kendini açıklamak zorunda kalırsın. Çünkü ben o değilim dersin. Temsil tebliğ için o derece önemli ki Peygamber -dua, selam ve tazim ederim- bir cümle sarf etmeden nice insanları sırf hal ve hareketleri ile -ki bu durumu anlamak adına karizma ifadesini kullanabiliriz- etkilemiştir. İnsanlığın övünç kaynağı o İnsan/Peygamber olduğu gibi göründü hatta Hud suresinin ilgili âyeti hakkında kendisinin yoruluşunu aktardı. Emrolunduğun gibi dosdoğru oldu. İstikamet üzere yani yönünü belirlemiş olarak o cihette daima ilerledi. Yön sahibi olabilmek ancak bilmekle kayıtlıdır. Bilmek de okumakla elde edilir ki okumak da etrafına bakmanın ve bir mana hakkında düşünmenin akabinde gerçekleşir. Etrafa bakmak ise insanın kendisini keşfetmesi ile başlar. Mükellefiyetini soruşturmaya başladığı vakit kendinden dolayımla etrafa bir bakar. Kendisinin neyle külfet bulduğunu bu vesile ile anlar. Zira ayette insan emaneti alırken her gün göreceği nesnelerle beraber zikredilir. Gök ve yer. Toparlarsak mükellef oluşunu anlayan insan, insanın kendisi ile hedeflediği anlam boyutunu kavrayacak ve yönünü lahuti alemlere yönelterek oraya doğru üveyikler gibi kanat çırpacaktır. Daha vazıh bir ifade ile yere ve göğe bakan insan, atası Hz. İbrahim mesleği gibi kendisini ve sonrasında etrafını sorgulayacak akabinde neden burada olduğunu düşünmeye başlayacaktır. Devamında edindiği bilgisi ile eyleyecek ve eylemenin neticesinde inancı oluşacak. Artık inancı sayesinde ilgisini inşa etmenin verdiği mutlulukla yönünü temelli ufuklara müteveccih kılarak yolculuğuna çıkacaktır. Nihayetinde Müslim, Mümin ve Muhsin kavşaklarından tüm bir emniyetle geçerek rabbisine kavuşacaktır. Hikayesi bu kadar olan insanın başlangıç ve son arasında eylediği üzerinden sorguya muhatap olacaktır.

    Sözün özü sadedinde dünyaya gelişimizin amacını bilmek başta insan olmak adına en önemli kilometre taşı iken inanç sahibi birey olarak farz mesabesindedir. Kuran’ın ifadelerinden referansla kanaatimce Peygamberlerin gösterdikleri söylenen her bir tefekkür ve tecrübe bizden de bekleniyor. Yaşam süresince insan, sırasıyla başta teslim oluyor akabinde emniyet duyuyor ve sonunda estetikle dolanıyor. Fakat her biri beşerin rüştünü ispatlamasına dayanıyor. Son laf yerine bu iddiaların sahibi olarak eğer Müslim ya da Mümin ve inşallah Muhsin olmakla bizler Kuran’ın hükmüne sadık kalarak Peygamberi bir yöneliş üzere olmalıyız.